Stara parowozownia wachlarzowa przy Słowackiego. Na drodze kolei warszawsko - wiedeńskiej [ZDJĘCIA]

Budowla w kompleksie budynków stacyjnych przy Słowackiego w Piotrkowie to typowy budynek parowozowni wachlarzowej średniej wielkości. To jednak obiekt o unikalnym rozwiązaniu elewacji frontowej i tylnej z trójkątnymi szczytami i harmonijkowym dachem. Elementy wystroju elewacji są typowe dla architektury przemysłowej XIX w.

Gdy uruchomiono w Piotrkowie stację Drogi Żelaznej Warszawsko - Wiedeńskiej w październiku 1846 r., była wyposażona w parowozownię i warsztaty pomocnicze parowozowy i wagonowy. Te pierwsze budynki nie zachowały się, a w 1860 roku wybudowano nowa halę. Ta wzniesiona została na planie prostokąta z wieżą wodną. Ten budynek w XX wieku przerobiono na warsztaty szkolne. 

ZOBACZ TAKŻE: Miejskie dworki przy Krakowskim Przedmieściu w Piotrkowie. To szlacheckie siedziby z czasów Trybunału [ZDJĘCIA]

W październiku 1914 r. parowozownia została wysadzona przez wycofujące się wojska pruskie. Ocalała ściana zewnętrzna i szczytowe. Po 1918 r. w czasie odbudowy zmieniono nieco konstrukcję dachu. W związku z elektryfikacją linii Warszawa-Katowice około 1957 roku parowozownia osobowa została zlikwidowana, a budynek przeznaczono na magazyn, zamurowując część wrót. W latach 1964-68 całkowicie przebudowano skrajne segmenty, adaptując je na szkołę zawodową PKP oraz biura i warsztaty. Środkowy segment przedzielono stropem na dwie kondygnacje, adaptując na remizę Zakładowej Zawodowej Straży Pożarnej przy Lokomotywowni Piotrków.

Z pierwotnego budynku zachowany jest obrys, bryła i układ stanowisk dla lokomotyw, ściana zewnętrzna tylna - w oryginalnym stanie wraz z oknami i detalem. Po likwidacji parowozowni ok. 1957 r. zamurowano lub zmniejszono bramy wjazdowe, rozebrano tory i obrotnice. 

ZOBACZ TAKŻE: Ponad ćwierć wiek temu Piotrków stracił status miasta wojewódzkiego. Likwidacja województwa piotrkowskiego [ZDJĘCIA]

Na Drodze Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej

W styczniu 1835 r. została przedstawiona ogólna idea budowy drogi żelaznej między Warszawą a południową granicą Kongresówki. Było to ważne przedsięwzięcie, gdyż linia kolejowa miała m. in. łączyć górniczo-hutnicze Zagłębie Dąbrowskie z rolniczym centrum kraju.

Trasę jej wytyczono przez region słabo rozwinięty gospodarczo a jej powstanie przyczyniło się do jego aktywizacji oraz do rozwoju położonych wzdłuż niej miast i wsi także Piotrkowa. Linia budowana była i oddawana do użytkowania odcinkami od 1844 r. do kwietnia 1848 r.

Uroczyste otwarcie ruchu kolejowego do Piotrkowa Trybunalskiego od strony Skierniewic nastąpiło 7 października 1846 r., a planowy ruch osobowy podjęto 11 października 1846 r. Przeszło miesiąc później 17 listopada otwarto odcinek Piotrków - Częstochowa, a od 1 grudnia rozpoczęto tu planowy ruch osobowy. Podróż z Warszawy do Wiednia - z kilkoma przesiadkami - możliwa stała się 1 września 1848 r. W 1859 r. na linii kolejowej z Warszawy do Wiednia zaczęły kursować pierwsze pospieszne pociągi.