Parowozownia wachlarzowa w Piotrkowie. Obiekt ma już ponad sto lat [ZDJĘCIA]

W 1875 r. między obecnymi ulicami Gabriela Narutowicza i Franklina Delano Roosevelta, rozpoczęto budowę stacji i parowozowni towarowej w Piotrkowie. W kilkanaście lat powstały tu hala wachlarzowa na 18 stanowisk, stacja wodna z wieżą ciśnień, trzy piętrowe budynki mieszkalne, siedziba toromistrza, budynek ekspedycji towarowej, budki zwrotniczowskie.

W październiku 1914 r. wycofujące się wojska niemieckie wysadziły w powietrze i podpaliły szeregu najważniejszych obiektów kolejowych. 

W 1923 r. rozpoczęto budowę nowej parowozowni towarowej, tworzącą nowoczesną żelbetową halę wachlarzową na 30 stanowisk z wjazdem przez obrotnicę, do której nieco później dostawiono budynki mieszczące warsztaty z kuźnią i odlewnią. 

Przy zespole warsztatowym funkcjonowała też druga obrotnica. W 1925 r. wzniesiono również 4-kondygnacyjny budynek mieszkalny zwany "Pekinem". W okresie tym odbudowano również uszkodzone w trakcie działań wojennych budynki mieszkalne oraz rozbudowano tory stacyjne. Powstał też ogromny skład węgla ze służącymi załadunkowi elektrycznymi żurawiami na podwoziach kolejowych. 

Kolejne przemiany w infrastrukturze kolejowej nastąpiły po elektryfikacji linii w 1955 r. Ostatecznie parowozy przestały na tej linii kursować w 1965 r. W efekcie na stacji towarowej przebudowano część hali parowozowni wachlarzowej, by przystosować ją do obsługi lokomotyw elektrycznych i spalinowych, wybudowano stację paliw, magazyny olejów i gazów technicznych oraz centralną kotłownię. 

W kolejnych latach wyburzono południowo-zachodnią część hali parowozowni wachlarzowej wznosząc w tym miejscu nowy budynek warsztatowy, jak również przebudowano jej część przystosowując ją do celów socjalnych. Zlikwidowano boczną obrotnicę.

ZOBACZ TAKŻE: Ponad ćwierć wiek temu Piotrków stracił status miasta wojewódzkiego. Likwidacja województwa piotrkowskiego [ZDJĘCIA]

Wachlarzowa parowozownia z obrotnicą

Obiekt wzniesiony na planie połowy pierścienia i składający się z 30 modularnie ukształtowanych części odpowiadających takiej samej liczbie stanowisk dla parowozów. 

Elewacja w partii hali wachlarzowej o układzie modularnym, złożona z 28 modułów odpowiadających pierwotnym osiom kompozycji. 

Obiekt ma kubaturę około 67,5 tys. metrów sześciennych. Jego powierzchnia użytkowa to około 8,5 tys. metrów kwadratowych.

ZOBACZ TAKŻE: Piotrkowska Manufaktura nie miała tyle szczęścia ile łódzka. Budynek Sigmateksu wciąż czeka na swoją szansę

Na Drodze Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej

W styczniu 1835 r. została przedstawiona ogólna idea budowy drogi żelaznej między Warszawą a południową granicą Kongresówki. Było to ważne przedsięwzięcie, gdyż linia kolejowa miała m. in. łączyć górniczo-hutnicze Zagłębie Dąbrowskie z rolniczym centrum kraju. Trasę jej wytyczono przez region słabo rozwinięty gospodarczo a jej powstanie przyczyniło się do jego aktywizacji oraz do rozwoju położonych wzdłuż niej miast i wsi, a także Piotrkowa.

Linia budowana była i oddawana do użytkowania odcinkami od 1844 r. - do kwietnia 1848 r. Uroczyste otwarcie ruchu kolejowego do Piotrkowa Trybunalskiego od strony Skierniewic nastąpiło 7 października 1846 r., a planowy ruch osobowy podjęto 11 października 1846 r. 

Przeszło miesiąc później 17 listopada otwarto odcinek Piotrków - Częstochowa, a od 1 grudnia rozpoczęto tu planowy ruch osobowy. Podróż z Warszawy do Wiednia - z kilkoma przesiadkami - możliwa stała się 1 września 1848 r. W 1859 r. na linii kolejowej z Warszawy do Wiednia zaczęły kursować pierwsze pospieszne pociągi.