Cerkiew w Piotrkowie to siedziba biskupstwa. Zaczęło się od piotrkowskich Greków [ZDJĘCIA]

Powstanie parafii prawosławnej w Piotrkowie związane jest z grupą religijną Greków, która przybyła do Piotrkowa z Macedonii w połowie XVIII wieku. 

Cerkiew prawosławna w Piotrkowie znajduje się na turystycznym szlaku miasta wielu kultur. Budowla została wzniesiona w połowie XIX wieku, a znaczenia nabrała gdy Piotrków stał się stolicą guberni. Stoi przy reprezentacyjnej ulicy miasta. Do dziś służy wiernym kościoła greko - katolickiego.

Charakterystyczny budynek z wieżami zwieńczonymi kopułami to cerkiew pw. Wszystkich Świętych w Piotrkowie. 

Cerkiew prawosławna p.w. Wszystkich Świętych przy ówczesnej ulicy Kaliskiej, obecnie Słowackiego w Piotrkowie została zbudowana w latach 1844-1847 jako niewielki obiekt na planie krzyża greckiego. 

Projektantem był Andrzej Gołoński, który między innymi zbudował także cerkiew św. Aleksandra Newskiego w pałacu Na Wyspie w warszawskich Łazienkach Królewskich. 

Cerkiew w czasach niemieckiej okupacji Piotrkowa

Od blisko 180 lat służy wiernym kościoła prawosławnego. Lata świetności budowli to czasy istnienia guberni Piotrkowskiej i napływu ludności wyznania greko - katolickiego. 

Prawosławie ma się w Piotrkowie dobrze i w wieku XXI. Cerkiew podniesiono do rangi katedry, a Piotrków jest siedzibą biskupa. 

Cerkiew stoi przy reprezentacyjnej ulicy miasta. Do dziś służy wiernym kościoła greko - katolickiego.

Król Stanisław August zezwolił na otwarcie w 1778 roku prawosławnej kaplicy pw. Wszystkich Świętych przy obecnym placu Czarneckiego 10. Pierwszym proboszczem został Grek, Georgis z Chios, noszący polskie nazwisko Sergułowski. Sprawował on swoje obowiązki do śmierci w 1832.

Do 1839 parafia piotrkowska, jako etnicznie grecka, nie podlegała lokalnym strukturom Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. 

Gdy Piotrków Trybunalski został stolicą guberni, cerkiew rozbudowano w latach 1868-1870 według projektu rosyjskiego architekta Iwana Wasiljewicza Sztrema. Dobudowano wówczas nawę z wieżą, przedłużono ramiona krzyża. Rozbudowę sfinansowła polski przedsiębiorca Ignacy Markiewicz. Łączny koszt rozbudowy zamknął się w kwocie 24 tys. rubli. 9 grudnia 1870 budynek został ponownie poświęcony.

Plan obiektu uległ przekształceniu wskutek wydłużenia ramion – z krzyża greckiego stał się krzyżem łacińskim. Wzniesiono dzwonnicę z czterema freskami w niszach, które przedstawiały Świętych Cyryla i Metodego, św. Włodzimierza i św. Aleksandra Newskiego. Nad głównym wejściem znalazła się ikona Chrystusa Zbawiciela. Na dzwonnicy powieszono dziewięć dzwonów.

Cerkiew wpisano do rejestru zabytków 7 października 1976 roku.

Grunt pod kaplicę wykupiono od zakonników klasztoru oo. Pijarów za 5 tys. rubli. Budowę nowej świątyni ukończono w 1847 roku. 

W 1886 cerkiew Wszystkich Świętych została odremontowana z inicjatywy generał-gubernatora piotrkowskiego i proboszcza miejscowej parafii ks. Stiepana Romanskiego. Dokonano wówczas naprawy dachu, wzmocnienia głównej kopuły, odnowienia fresków w niszach na kopule, pozłocenia krzyży na świątyni i części dachu dzwonnicy.

We wnętrzu znajduje się ikonostas z około 1848 r., szereg ikon i obrazów z przełomu XIX-XX w. Ikonostas, namalowany prawdopodobnie został przez Aleksandra Kokulara a wyposażenie wnętrza cerkwi sprowadzono z Petersburga. 

Ikonostas był jednorzędowy, z drzewa lipowego i pozłacany. Świątynia ogrzewana była trzema kaflowymi piecami. Posadzkę wykonano z czarnego i białego marmuru. Cerkiew mogła pomieścić po przebudowie około 400 osób.

Oficjalna nazwa to Cerkiew Konkatedralna Wszystkich Świętych. Należy do dekanatu Łódź diecezji łódzko-poznańskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Jest cerkwią konkatedralną tejże diecezji.

Cerkiew pod wezwaniem Wszystkich Świętych w Piotrkowie Trybunalskim to cerkiew parafialna w dekanacie Łódź. 22 kwietnia 2007 roku odbył się w cerkwi uroczysty ingres prawosławnego biskupa - wikariusza, Pajsiusza Martyniuka, który został powołany na biskupa wikariusza łódzko-poznańskiej diecezji z tytułem biskupa piotrkowskiego. Wtedy też cerkiew w Piotrkowie została podniesiona do rangi katedry.