Dwór w Bogusławicach najpierw należał do biskupów. Stał się nagrodą od cara za tłumienie powstań [ZDJĘCIA]

Zabytkowy dwór w Bogusławicach w powiecie piotrkowskim to obecnie własność prywatna, podobnie jak stado ogierów. Budynek ma jednak ciekawą historię wpisującą się w dzieje okolicy.

Dobra bogusławickie, które pierwotnie służyły kujawskim biskupom, do odzyskania przez Polskę niepodległości były własnością dygnitarzy carskiej Rosji. Stanowiły nagrodę od cara za tłumienie powstań narodowych.

Majątek biskupów kujawskich i dygnitarzy rosyjskich

Do dziś zachował się budynek dworu pochodzący z XVIII wieku i jak się wydaje wykorzystujący piwnice po starszym, najpewniej XVII-wiecznym budynku. 

Po konfiskacie majątków kościelnych po trzecim rozbiorze Polski, Bogusławice wraz z całym kluczem wolborskim przeszły na własność skarbu państwa pruskiego. 

Biskup włocławski i pomorski Józef Ignacy Rybiński (1798-1806) wziął go od władz pruskich w dzierżawę. Po 1815 roku dobra te wraz z Wolborzem znalazły się w granicach zaboru rosyjskiego. 

Leżące w Guberni Kaliskiej, Obwodzie Piotrkowskim dobra Wolborz car Mikołaj I podarował w roku 1835 naczelnikowi 12 dywizji piechoty Generałowi Lejtnantowi Reibnitzowi za zasługi w tłumieniu powstania listopadowego. 

Później właścicielami Bogusławic byli dygnitarze rosyjscy - w latach: 1868-1880 - senator Teodor Witte, syn Teodora; 1880- 1915 córka Teodora Olga Witte, żona Karola Baggovouta. Z inicjatywy rodziny Witte w drugiej połowie XIX wieku do stary dwór rozbudowano dodając doń nowy budynek.

W tym okresie dobra bogusławickie były majoratem o powierzchni całkowitej 1500 ha z folwarkami położonymi w guberniach: płockiej, łomżyńskiej i kaliskiej. 

Stado ogierów w Bogusławicach

1 listopada 1918 roku stado zostało podporządkowane Polskiemu Zarządowi Wojskowemu, który z kolei 30 maja 1919 roku przekazał je pod Zarząd Stadnin Państwowych w Ministerstwie Rolnictwa i Dóbr Państwowych. Na początku swego istnienia w niepodległej Polsce stado bogusławickie liczyło 140 ogierów.

Po wybuchu II wojny światowej stado, 120 ogierów i kilkanaście klaczy ze źrebiętami, ewakuowano na wschód. W czasie ewakuacji w okolicach Maciejowic konwój został ostrzelany i zbombardowany. Rozbite Stado zebrało się w pobliskiej Stadninie w Kozienicach, skąd po kilkudniowym pobycie powróciło do Bogusławic. 

Czasy okupacji to zarząd oficerów niemieckich. 17 stycznia 1945 roku Niemcy zarządzili ewakuację. Stado  przestało istnieć. Stworzono je od nowa.

Lata siedemdziesiąte i osiemdziesiąte to także udział koni, powozów i sań z obsługą masztalerzy w wielu produkcjach filmowych. W lutym 2000 roku sprywatyzowano gospodarstwo rolne należące do Bogusławic oraz stadninę koni. 

Dwór zabytkowy, choć to budynek bezstylowy

Budynek wzniesiony na planie prostokąta. W partii środkowej elewacji południowej płytki ryzalit. Budynek pozbawiony własnej wschodniej ściany szczytowej, oparty o młodszą część dworu.

Nowszy budynek  ma ściany murowane z cegły ceramicznej pełnej. Ściany na wysokości poddasza podzielone profilowanym gzymsem kordonowym, zwieńczone profilowanym gzymsem. 

Elewacja szczytowa wschodnia dwukondygnacyjna, symetryczna. Na osi ściany ryzalit, w którego w parterze pomieszczono prostokątny, zamknięty półkoliście otwór wejściowy ujęty w ozdobny portal ze zwieńczeniem z odcinkowym naczółkiem. Na osi balkon z ażurową, żeliwna balustrada. 

W części budynku zachowane malowidła ścienne o tematyce hippicznej autorstwa Bohdana Kamińskiego. W części pomieszczeń stropy z dekorem sztukatorskim.