Od 1 czerwca 2025 roku wchodzą w życie zmiany w programie 800 plus, które mogą pozbawić świadczenia nawet kilkadziesiąt tysięcy dzieci w skali kraju. Nowelizacja ustawy wprowadza m.in. obowiązek, aby dzieci obywateli Ukrainy uczęszczały do polskich szkół, co jest warunkiem koniecznym do otrzymania świadczenia.
Nowe przepisy mają na celu integrację dzieci ukraińskich z polskim systemem edukacji oraz zapewnienie, że środki publiczne trafiają do rodzin aktywnie uczestniczących w życiu społecznym kraju. Jednakże wprowadzenie tych zmian budzi kontrowersje i obawy wśród społeczności ukraińskiej w Polsce.
Wpływ na rodziny ukraińskie
Zmiany w programie 800 plus w największym stopniu dotkną rodziny ukraińskie, które przybyły do Polski po wybuchu wojny w lutym 2022 roku. Według szacunków ekspertów, kilkadziesiąt tysięcy dzieci z Ukrainy może stracić prawo do świadczenia 800 plus. Problem dotyczy w szczególności dzieci, które uczestniczą w ukraińskim systemie edukacji zdalnej lub uczęszczają do nieoficjalnych placówek edukacyjnych prowadzonych przez ukraińską diasporę w Polsce, które nie są częścią polskiego systemu oświaty.
Wprowadzenie nowych kryteriów jest efektem długiej debaty publicznej na temat zasad przyznawania świadczeń socjalnych obywatelom Ukrainy. Z jednej strony, rząd podkreśla konieczność integracji dzieci ukraińskich z polskim społeczeństwem poprzez udział w krajowym systemie edukacji. Z drugiej strony, krytycy zwracają uwagę, że część rodzin ukraińskich planuje powrót do ojczyzny po zakończeniu działań wojennych i zależy im na kontynuowaniu edukacji w ukraińskim systemie, aby ułatwić dzieciom przyszłą reintegrację.
Procedura składania wniosków na nowy okres świadczeniowy
Obecnie trwa nabór wniosków o świadczenie 800 plus na nowy okres rozliczeniowy, który rozpocznie się 1 czerwca 2025 roku i potrwa do 31 maja 2026 roku. Rodzice i opiekunowie mają czas na złożenie dokumentów od 1 lutego do 30 kwietnia 2025 roku. Złożenie wniosku w tym terminie gwarantuje nieprzerwane otrzymywanie świadczenia. Co istotne, osoby, które złożą wniosek do końca czerwca 2025 roku, również otrzymają świadczenie za cały okres rozliczeniowy, jednak w tym przypadku mogą wystąpić opóźnienia w wypłacie środków za pierwsze miesiące.
Procedura składania wniosków o świadczenie 800 plus została w ostatnich latach znacznie uproszczona dzięki cyfryzacji. Rodzice mogą składać dokumenty za pośrednictwem kilku elektronicznych kanałów: portalu informacyjno-usługowego Emp@tia, platformy PUE ZUS, aplikacji mobilnej mZUS oraz poprzez systemy bankowości elektronicznej. Tradycyjne, papierowe wnioski nie są już przyjmowane, co stanowi część szerszej strategii cyfryzacji usług publicznych w Polsce.
Reakcje społeczne i opinie ekspertów
Zmiany w zasadach przyznawania świadczenia 800 plus wpisują się w szerszą dyskusję na temat efektywności i celowości programów socjalnych w Polsce. Badania opinii publicznej wskazują, że znaczna część społeczeństwa opowiada się za wprowadzeniem dodatkowych kryteriów przyznawania świadczenia, takich jak aktywność zawodowa rodziców. Według sondażu przeprowadzonego w styczniu 2025 roku, ponad 60 procent Polaków uważa, że świadczenie 800 plus powinno przysługiwać wyłącznie rodzinom, w których przynajmniej jeden z rodziców pracuje.
Eksperci z dziedziny polityki społecznej zwracają uwagę, że program 800 plus, mimo niewątpliwych sukcesów w ograniczaniu ubóstwa wśród rodzin z dziećmi, nie spełnił swojego pierwotnego celu, jakim było zwiększenie dzietności w Polsce. Liczba urodzeń systematycznie spada, osiągając w ostatnich latach rekordowo niskie poziomy. Z tego powodu coraz częściej pojawiają się głosy o konieczności reformy programu i ukierunkowania go na bardziej precyzyjne cele społeczne.
Stanowisko rządu i organizacji pozarządowych
Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, wielokrotnie podkreślała w swoich wypowiedziach, że „rząd nie planuje ograniczenia programu 800 plus dla obywateli Ukrainy jako całej grupy”. Jednocześnie zaznaczyła, że „wprowadzenie wymogu realizacji obowiązku szkolnego jest zgodne z polskim prawem oświatowym i ma na celu zapewnienie wszystkim dzieciom dostępu do edukacji”.
Stanowisko ministerstwa podzielają organizacje pozarządowe pracujące z migrantami, które jednocześnie apelują o specjalne traktowanie niektórych przypadków. „Dzieci ukraińskie mogą mieć trudności z adaptacją do polskiego systemu edukacji ze względu na barierę językową, traumy wojenne czy specyficzne potrzeby edukacyjne” – podkreślają przedstawiciele Fundacji Ocalenie, apelując o wprowadzenie okresów przejściowych lub wyjątków
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.