3 maja 2026 roku przypada V Niedziela Wielkanocna. Zgodnie z przepisami liturgicznymi Kościoła katolickiego, niedziele okresu wielkanocnego mają wyższy stopień rangi liturgicznej niż święta stałe, nawet te o randze uroczystości. W związku z tym uroczystość Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski – standardowo przypadająca właśnie 3 maja – nie mogłaby zostać odprawiona w swojej zwyczajowej formie. By nie dopuścić do jej całkowitego pominięcia lub przesunięcia na kolejny rok, Konferencja Episkopatu Polski wystąpiła do Watykanu z prośbą o zgodę na wyjątkowe przeniesienie uroczystości.
Dykasteria ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, po rozpatrzeniu wniosku, wyraziła zgodę. Jak poinformował Episkopat, „uroczystość Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski, głównej patronki Polski, będzie obchodzona wyjątkowo 2 maja, a nie jak dotychczas 3 maja”. Taki krok, choć liturgicznie uzasadniony, jest rzadkością, a jego komunikacja wymagała wyjaśnień nie tylko w wymiarze teologicznym, ale i duszpasterskim.
Przeniesione wspomnienia innych świętych
Zmiana daty uroczystości maryjnej pociągnęła za sobą kolejne przesunięcia w kalendarzu liturgicznym. Dotychczas 2 maja obchodzono wspomnienie świętego Atanazego, biskupa i doktora Kościoła, jednej z najważniejszych postaci wczesnego chrześcijaństwa i obrońcy nauki o Trójcy Świętej. Aby nie dochodziło do kolizji z uroczystością Królowej Polski, wspomnienie to zostało przesunięte na 4 maja. Co więcej, w tym samym dniu – 4 maja – przypada wspomnienie św. Floriana, patrona strażaków. Oba wspomnienia będą miały charakter dowolny.
Zmiany te mogą wymagać szczególnego przygotowania ze strony duchowieństwa, zwłaszcza w parafiach, gdzie tradycyjnie organizowane są w tych dniach lokalne uroczystości związane z patronami.
Uroczystość o wyjątkowym znaczeniu historycznym
Najświętsza Maryja Panna Królowa Polski to nie tylko postać teologiczna, ale także symbol narodowy. Uroczystość została ustanowiona w 1920 roku przez papieża Benedykta XV na wniosek polskich biskupów, w kontekście walki o odzyskanie niepodległości i formowania tożsamości narodowej po ponad stuletnim okresie zaborów. Od samego początku była to data silnie osadzona w polskiej tradycji religijnej i patriotycznej.
Uroczystość ta nawiązuje do Ślubów Lwowskich króla Jana Kazimierza z 1656 roku, w których monarcha oddał Rzeczpospolitą pod opiekę Maryi, ogłaszając ją Królową Korony Polskiej. Znaczenie święta zostało pogłębione po uchwaleniu Konstytucji 3 maja w 1791 roku i po jej późniejszych interpretacjach jako aktu o głębokim wymiarze moralnym i duchowym. Po 1989 roku dzień ten ponownie nabrał znaczenia jako wyraz tożsamości religijnej i historycznej – zarówno w Kościele, jak i w świeckim kalendarzu narodowych rocznic.
Czy 2 maja stanie się dniem wolnym?
Mimo przesunięcia daty liturgicznego święta, dzień 2 maja nadal pozostanie dniem pracującym – z wyjątkiem tych osób, które zdecydują się na tzw. „długi weekend”. Ustawowo wolny od pracy pozostaje natomiast 3 maja – jako Święto Narodowe Trzeciego Maja, niezależne od kalendarza kościelnego. Episkopat nie występował o zmianę statusu tego dnia w wymiarze państwowym, co oznacza, że Kościół i państwo będą w tym roku symbolicznie rozdzielone także przez kalendarz.
Wielu wiernych może być zdezorientowanych: „To chyba pierwszy raz, kiedy Msza święta z Królową Polski będzie w inny dzień niż państwowe święto 3 maja” – zauważają komentatorzy. Z duszpasterskiego punktu widzenia oznacza to konieczność przypomnienia o zmianie na ambonach i w ogłoszeniach parafialnych.
Głos duszpasterzy i reakcje wiernych
Wśród duchownych dominuje ton akceptacji i zrozumienia. „Nie ma innego wyjścia – liturgia jest jasna: niedziela wielkanocna ma pierwszeństwo. Dobrze, że udało się znaleźć kompromis” – mówią księża. Wierni, zwłaszcza ci starsi i przywiązani do stałych dat, mogą początkowo mieć trudności z przystosowaniem się do nowego porządku, jednak Kościół zapowiada szeroko zakrojoną akcję informacyjną.
Warto zaznaczyć, że w poprzednich dekadach dochodziło już do podobnych sytuacji, jednak nigdy nie dotyczyły one tak istotnego święta. „Wierni przyzwyczajeni są do stałości – taka zmiana może wywołać początkowe zamieszanie, ale z czasem zostanie przyjęta z wiarą i zrozumieniem” – dodają duszpasterze.
Praktyczne konsekwencje dla parafii
W praktyce przesunięcie uroczystości będzie miało wpływ na kalendarz intencji mszalnych, organizację procesji, wydarzeń patriotycznych oraz pielgrzymek, które w wielu miejscach Polski są organizowane właśnie 3 maja. Wierni, którzy zamówili intencje na ten dzień, mogą oczekiwać kontaktu ze strony kancelarii parafialnych w celu potwierdzenia nowych dat.
W parafiach, gdzie 3 maja jest jednocześnie dniem odpustu, może dojść do reorganizacji lokalnych wydarzeń religijno-kulturalnych. Dotyczy to również wspólnot zakonnych, szkół katolickich oraz duszpasterstw akademickich, które często wiążą swoje rocznice i wydarzenia właśnie z datami uroczystości maryjnych.
Komentarze (0)