W historii Piotrkowa niezwykle ważne były wydarzenia związane z działaniem w mieście instytucji legionowych i stacjonowani Legionów Polskich Piłsudskiego. Legionowa przeszłość miasta to między innymi uroczystości i manifestacje patriotyczne, jakie odbywały się z udziałem wojska. Było to między innymi upamiętnienie powstańców styczniowych, a także rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja.
W Piotrkowie jednym z najważniejszych wydarzeń niepodległościowych były manifestacje związane z obchodami 3 maja. Rocznice uchwalenia pierwszej polskiej Konstytucji upamiętniano jeszcze w czasie trwania I wojny światowej pod austriacką okupacją Piotrkowa.
Do pierwszej tego demonstracji doszło z udziałem Legionów Polskich w 1915 r. Uroczystości rozpoczęły się o godz. 11 mszą połową oddziałów legionowych w ówczesnej Alei Szkolnej, noszącej dziś nazwę Alei 3 Maja. Mszę odprawiono przy zbudowanej specjalnie kaplicy. Legioniści przeszli następnie przed klasztor bernardynów w szyku defiladowym, witani przez mieszkańców okrzykami: "Niech żyją Legiony!, Wiwat Wojsko Polskie! oraz Niech żyje Polska!".
Rocznicę 3 maja uczczono także uroczystą defiladą IV. pułku Legionów Polskich na błoniach piotrkowskich. Z kolei udział wojska w obchodach został zachowany na serii pocztówek wydanych w 1915 roku w Piotrkowie opatrzonej tytułem "Legiony Polskie 3. Maj 1915 w Piotrkowie". Archiwalne karty znajdują się w zbiorach Biblioteki Narodowej. Seria pocztówek ukazała się nakładem Wiadomości Polskich.
ZOBACZ TAKŻE: Piotrkowski cyklodrom na Budkach. Był jedną z największych atrakcji miasta w XIX wieku [ZDJĘCIA]
3 maja z legionami w Piotrkowie
W 1916 roku uroczystości odbyły się ponownie. Pamiątką obchodów z 1916 r. jest tablica znajdująca się na północnej ścianie kościoła bernardyńskiego w Piotrkowie. Tablica powstała ponad sto lat temu i do czasów obecnych jest głównym miejscem uroczystości Święta Konstytucji 3 Maja w Piotrkowie Trybunalskim.W maju 1916 r., w 125 rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja właśnie na obecnej ulicy Henryka Sienkiewicza, a ówczesnej Pocztowej, zebrała się ogromna, spontaniczna manifestacja piotrkowian, którzy domagali się odrodzenia Polski. Spontanicznie też postanowiono zmienić nazwę ulicy na imienia Konstytucji 3 maja.
Przy Pocztowej w czasach istnienie Guberni Piotrkowskiej pod zaborem rosyjskim znajdowały się do 1914 r. główne urzędy gubernialne, dlatego popularnie nazywano ją „Traktem Ruskim”.
Ostatecznie nazwę 3 Maja w 1917 roku postanowiono nadać reprezentacyjnej ulicy miasta, która nosi ja także obecnie.
ZOBACZ TAKŻE: Komin fabryczny przy Sulejowskiej w Piotrkowie. Tyle zostało ze świetności przemysłowego kompleksu [ZDJĘCIA]
Piotrków był stolicą Legionów Polskich
Do Piotrkowa od lutego 1915 roku zaczęły przybywać instytucje i zakłady legionowe. Komenda Grupy Legionów Polskich stacjonowała w Piotrkowie do października 1915 roku. Jej zadaniem było organizowanie i szkolenie nowych oddziałów oraz kierowanie wszystkimi instytucjami legionowymi na zapleczu frontu.W 1915 roku umiejscowiono w Piotrkowie siedzibę Departamentu Wojskowego Naczelnego Komitetu Narodowego i Centralnego Biuro Werbunkowe Legionów Polskich. Tutaj została zlokalizowana Naczelna Komenda Armii i Komenda Grupy Legionów, bataliony uzupełniające, Magazyny Umundurowania i Broni oraz Pomocniczy Komitet Wojskowy, organizujący społeczne zbiórki na cele obronne. Kierownikiem Departamentu był przez cały okres istnienia ppłk Władysław Sikorski.
Piotrków znajdował się w austro-węgierskiej strefie okupacyjnej, dzięki czemu stosunkowo szybko pojawiły się tu instytucje i agendy podległe Naczelnemu Komitetowi Narodowemu, a przede wszystkim Departament Wojskowy i Legiony Polskie. Na wiosnę 1915 r. w Piotrkowie i okolicznych miejscowościach rozpoczęto formowanie III Brygady Legionów Polskich.
Ewidencja Centralnego Biura Werbunkowego Legionów Polskich to wpisy dotyczące 1444 ochotników, przybywających do piotrkowskiej komisji werbunkowej z terenów od Lwowa po Warszawę.
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.