reklama

Powstanie styczniowe 1863 r. w Piotrkowie. Złowroga cytadela i mogiły powstańców

Opublikowano: Aktualizacja: 
Autor:

Powstanie styczniowe 1863 r. w Piotrkowie. Złowroga cytadela i mogiły powstańców - Zdjęcie główne
Zobacz
galerię
11
zdjęć

reklama
Udostępnij na:
Facebook
HistoriaW Piotrkowie Trybunalskim wieść o powstaniu styczniowym gruchnęła 23 stycznia 1863 roku. Na dzisiejszym Starym Cmentarzu odczytano manifest Rządu Narodowego wzywający do walki z caratem. W samym Piotrkowie powstanie nie wybuchło, ale więziono tu powstańców. Tak zwana cytadela to budynek pod obecnym adresem Rynek Trybunalski 7.
reklama

Szczególnie złą sławą w czasie powstania styczniowego w Piotrkowie cieszyła się kamienica w Rynku Trybunalskim pod numerem 7 (dawniej plac Maryjski). Rosyjscy zaborcy urządzili w niej więzienie dla powstańców. Przez piotrkowską Cytadelę przeszły setki osób. Tutaj wykonywano kary chłosty, stąd zsyłano na Sybir, wysyłano do więzienia w Warszawie,  na szubienicę lub do miejsca egzekucji.

Dwupiętrowa kamienica stojąca przy Rynku Trybunalskim 7 została wzniesiona prawdopodobnie w XIX w. W okresie powstania styczniowego w budynku mieścił się sąd wojskowy i areszt. W roku 1903, za sprawą jej ówczesnego właściciela jakim był Józef Żarski, dom przeszedł zmianę fasady według planów inżyniera Leona Mońkowskiego.

reklama

Powstanie Styczniowe wybuchło 22 stycznia 1863 roku. W nocy z 22 na 23 stycznia 1863 r. ogłoszono manifest oraz dekrety Rządu Narodowego wzywający do walki z Rosją o niepodległą, demokratyczną Polskę w granicach przedrozbiorowych, czyli sprzed 1772 roku. Powstanie objęło głownie Królestwo Polskie po 1815 roku wcielone zostało do Rosji po wojnach napoleońskich. Pozostałe ziemie polskie znajdowały się pod zaborami pruskim i austriackim.

W styczniu 1863 powstanie obejmowało Królestwo Polskie, w lutym rozszerzyło się na Litwę, w kwietniu i maju sięgnęło guberni kijowskiej i wołyńskiej. Z Galicji (zabór austriacki) i zaboru pruskiego napływali ochotnicy, broń i zaopatrzenie. Powstanie upadło ostatecznie jesienią 1864 roku, po straceniu dyktatora powstania Romualda Traugutta.

reklama

Na terenie dzisiejszego województwa łódzkiego noc ta upłynęła dość spokojnie. Do większych potyczek zaliczyć należy zdobycie Żychlina oraz nieudaną próbę opanowania Warty koło Sieradza przez oddział Józefa Oxińskiego. Następnie oddział ten toczył walki w okolicach Piotrkowa oraz Radomska.

Młodzież Piotrkowa zbiegała do oddziału Józefa Oxińskiego, dowodzącego w powiatach wieluńskim, piotrkowskim i sieradzkim. Od czerwca 1863r. na tych terenach działał również oddział Antoniego Korotyńskiego i Tatara. Nazwiska piotrkowian odnajdujemy w oddziałach Topora, Rogalińskiego, Celińskiego, Oxińskiego i Mierosławskiego.

Generał Langiewicz skierował w Piotrkowskie Teodora Cieszkowskiego w celu sformowania nowych oddziałów powstańczych. Cieszkowski zebrawszy niewielki oddział 14 marca wszedł do Radomska, gdzie rozbroił 8 żołnierzy rosyjskich z oddziału Inwalidów, zabrał kilka koni i 600 rubli z kasy i ruszył ku Maluszynowi. Stąd wykonał szereg wypadów w kierunku Wielunia i Pajęczna, gdzie zabrano kasę rządową.

reklama

W zachodniej części powiatu piotrkowskiego działaniami bojowymi powstańców kierował Józef Oxiński. W początkowym okresie działał w Sieradzkiem, gdzie zebrał oddział w sile 300 osób. Po kilkutygodniowych utarczkach ze ścigającymi go wojskami rosyjskimi, naciskany przez znaczne siły nieprzyjaciela, przeniósł się w okolice Bełchatowa, ścigany przez nieprzyjaciela zmuszony był do częstej zmiany miejsca pobytu. 5 marca pod Brodnią oddział carski zaatakował powstańców, którzy z trudem odparli atak silniejszego nieprzyjaciela. Oddział Oxińskiego wycofał się w kierunku Złotego Potoku k. Częstochowy. W końcu marca na czele 150 ludzi powrócił w Piotrkowskie. Jednak, nie będąc w stanie przeciwstawić się naciskowi przeważających sił rosyjskich, zmuszony został do opuszczenia tego terenu.

Praktycznie powstanie styczniowe w Piotrkowie nie doszło do skutku. Po upadku powstania sądzono natomiast jego
uczestników. Kilkunastu z nich skazano na karę śmierci i rozstrzelano. Upamiętnia ich pomnik stojący na piotrkowskim Starym Cmentarzu. Represje popowstaniowe polegały na całkowitej likwidacji autonomii Królestwa Polskiego, rusyfikacji szkół, urzędów, represjach wobec Kościoła katolickiego, likwidacji zakonów i klasztorów.

reklama
WRÓĆ DO ARTYKUŁU
reklama
Udostępnij na:
Facebook
wróć na stronę główną

ZALOGUJ SIĘ - Twoje komentarze będą wyróżnione oraz uzyskasz dostęp do materiałów PREMIUM.

e-mail
hasło

Nie masz konta? ZAREJESTRUJ SIĘ Zapomniałeś hasła? ODZYSKAJ JE

reklama
Komentarze (0)

Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.

Wczytywanie komentarzy
reklama
reklama