Kamienica przy Wojska Polskiego 5 w Piotrkowie. Gdy ją zbudowano, stała w Wielkiej Wsi pod miastem [ZDJĘCIA]

Zabytkowa kamienica z połowy XIX wieku zbudowana została w stylu zwierającym elementy późnego klasycyzmu. Powstała przy obecnej ulicy Wojska Polskiego 5 w czasach, gdy porządkowano urbanistyczne teren tak zwanego Żydowskiego Miasta po wielkim pożarze z 1786 roku. 

Remont kamienicy przy ul. Wojska Polskiego 5, przeprowadzony przez TBS w 2012 r. uratował zabytkowy budynek, który mocno już podupadał w początkowych latach XXI wieku. Po II wojnie światowej przeszedł na własność Skarbu Państwa, a później miasta Piotrkowa Trybunalskiego. Obecnie zarządza kamienicą Towarzystwo Budownictwa Społecznego w Piotrkowie.

Dom usytuowany jest we wschodniej części ulicy Wojska Polskiego prowadzącej w kierunku dworca kolejowego. Ulica ma zabudowę wielokondygnacyjną, głównie XIX-wieczną. Obiekt wznosi się na opadającym ku południowi terenie, przy skrzyżowaniu z ulicą Jerozolimską.

Budynek wzniesiono w stylu klasycyzmu. Elewacja frontowa jest pięcioosiowa, piętrowa. W pseudoryzalicie umieszczono dwukolumnowy portyk wgłębny z wejściem głównym do sieni. Dom jest murowany z cegły ceramicznej. Fundamenty ma z kamienia. Dwa frontowe balkony osadzono na trzech żeliwnych wspornikach o ażurowej dekoracji. Balustrady balkonów są żeliwne, ażurowe, z ukośnej kratownicy, z bordiurą dołem i górą.

ZOBACZ TAKŻE: Liczba mieszkańców Piotrkowa niższa niż przewidywano. Miasto wyludnia się w szybkim tempie

Najpierw siedziby magnatów, potem Żydowskie Miasto

Pierwsza wzmianka o Wielkiej Wsi pochodzi z 1420 r. Stanowiła wówczas własność królewską i podlegała staroście piotrkowskiemu. Północna część Wielkiej Wsi zachowała do XVIII w. charakter wiejski. Część południowa od XVI w. była dzielnicą dworów magnackich. Wzniesiono tu w XVI w. zamek królewski, a w latach 30. XVIII w. nieistniejące już kościół i klasztor Franciszkanów. 

Po przeniesieniu sejmów do Warszawy Wielka Wieś podupadła. Od XVI w. część Wielkiej Wsi zamieszkała była przez ludność żydowską, przekształcając się z czasem w Żydowskie Miasto. Zabudowana była ciasno stłoczonymi drewnianymi domami, z murowaną synagogą i kirkutem. W XVIII w. mieszkało tu około 2 tys. osób. Żydowskie Miasto było potężnym ośrodkiem handlu i rzemiosła. 

W 1786 r. wielki pożar zniszczył niemal doszczętnie Wielką Wieś wraz z kościołem Franciszkanów. PO tym wydarzeniu, od lat 20. XIX w. próbowano poddać zabudowę regulacji. Przedłużano ulice, wytyczano nowe, parcelowano dawne grunty starościńskie, zabudowywano posesje.

Tak właśnie około 1826 r. powstał nowy plac zwany Litewskim, przy drodze ku wsi Wierzeje. A w 1830 r. wytyczono na północ aleję w kierunku nowych cmentarzy. Obecnie to ul. Cmentarna. W 1840 r. tereny Wielkiej Wsi i Miasta Żydowskiego włączono do Piotrkowa. 

ZOBACZ TAKŻE: Słowackiego w Piotrkowie nosiła wiele nazw. Od XIX wieku najbardziej reprezentacyjna arteria w mieście [ZDJĘCIA]

Nieruchomość pożydowska trafiła do samorządu

Rok później Chaim Winer zmarł, a parcelę odziedziczyła wdowa Fajga z Moskowiczów i jej syn Salomon Winer. W 1856 r. Dawid Bergman spłacił spadkobierców sumą 1800 rubli srebrem.  Dwina z Bergmanów Winer, żona Salomona, została właścicielką połowy nieruchomości. Dzieci Winerów otrzymały posesję w 1876 r. 

W latach 30. XX w. właścicielami pozostawali Josek-Majer i Chajna Cyrla małżonkowie Herc i Sznajdla Milioner. Po II wojnie posesja przeszła na własność Skarbu Państwa, od 1994 r. jej właścicielem jest miasto Piotrków.