1600 plus zamiast 800 plus? Rząd szykuje zmiany w sztandarowym programie socjalnym

Czy jednak taka zmiana ma szansę wejść w życie? A może czekają nas inne modyfikacje programu 800 plus?

Dlaczego zmiany są konieczne?

Program „Rodzina 800 plus” wprowadzono, aby poprawić sytuację demograficzną Polski i wesprzeć rodziny wychowujące dzieci. Mimo ogromnych nakładów finansowych liczba urodzeń wciąż spada.

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego w 2023 roku na świat przyszło zaledwie 272 tysiące dzieci – aż o 33 tysiące mniej niż rok wcześniej. Współczynnik dzietności obniżył się do 1,16, co oznacza, że na 100 kobiet w wieku rozrodczym przypadało tylko 116 urodzonych dzieci. Aby zapewnić zastępowalność pokoleń, wskaźnik powinien wynosić co najmniej 2,10.

Jednocześnie koszty programu są ogromne. W 2023 roku na jego realizację przeznaczono 41,7 miliarda złotych, a świadczenie objęło około 6,9 miliona dzieci. W budżecie na 2025 rok przewidziano 62,8 miliarda złotych na jego kontynuację. Eksperci wskazują, że dalszy wzrost wydatków może zagrozić stabilności finansów publicznych.

Jakie zmiany są możliwe?

Politycy i ekonomiści proponują kilka rozwiązań:

1. Podwojenie świadczenia dla pierwszego dziecka – zdaniem Norberta Pietrykowskiego dodatkowe środki na pierwsze dziecko mogłyby wpłynąć na decyzję o rodzicielstwie.
2. Przywrócenie kryterium dochodowego – w początkowej wersji programu 500 plus obowiązywało kryterium dochodowe dla pierwszego dziecka. Jego powrót pozwoliłby ograniczyć wydatki i skierować wsparcie do rodzin, które go faktycznie potrzebują.
3. Powiązanie świadczenia z aktywnością zawodową – pojawia się pomysł, by 800 plus było wypłacane tylko rodzicom pracującym lub aktywnie poszukującym pracy.
4. Waloryzacja świadczenia – w związku z inflacją możliwe byłoby podniesienie kwoty do 900 zł, ale tylko dla określonej grupy beneficjentów.

Kiedy możemy spodziewać się zmian?

Według obecnych założeń program pozostanie bez zmian przynajmniej do czerwca 2025 roku, gdy zakończy się obecny okres zasiłkowy. Możliwe reformy mogą pojawić się jesienią 2025 roku, kiedy rząd będzie planował budżet na 2026 rok.

Co o tym sądzą Polacy?

Według badania SW Research dla „Rzeczpospolitej” 53,7% Polaków popiera reformę programu, a 40,6% opowiada się za jego utrzymaniem w obecnej formie. To pokazuje, że społeczeństwo jest otwarte na zmiany, choć ich kształt wciąż pozostaje przedmiotem dyskusji.