Ważna informacja dla osób z długami. Nowe przepisy weszły w życie od lutego 2025

Nowe regulacje ustawowe wprowadzają nie tylko wyższe standardy działania podmiotów zajmujących się odzyskiwaniem należności, ale także rozszerzają zakres interwencji Rzecznika Finansowego, czyniąc go realnym obrońcą interesów konsumenta w starciu z profesjonalnymi strukturami rynku finansowego.

Skuteczna tarcza dla zadłużonych

Dotychczas osoby, których kredyty zostały przejęte przez firmy windykacyjne, często pozostawały bez realnego wsparcia instytucjonalnego. System ochrony kredytobiorcy był w tej sferze dziurawy. Rzecznik Finansowy mógł interweniować głównie w sporach z bankami i ubezpieczycielami, pozostawiając dłużników bezbronnymi w obliczu działań agresywnych windykatorów. Nowelizacja ustawy o podmiotach obsługujących kredyty i nabywcach kredytów naprawia ten stan rzeczy.

Od teraz Rzecznik może występować w obronie konsumentów także w sprawach związanych z firmami, które przejęły ich zobowiązania. To oznacza, że nawet po sprzedaży długu kredytobiorca nie zostaje sam – ma prawo do wsparcia, mediacji, a w szczególnych przypadkach także do sądowego wystąpienia Rzecznika w jego imieniu.

Nowe obowiązki dla windykatorów

Wprowadzone przepisy jednoznacznie określają, że nabywcy wierzytelności kredytowych muszą powierzyć obsługę przejętych zobowiązań profesjonalnej, specjalnie wyznaczonej firmie. Ta z kolei może delegować część obowiązków innym wyspecjalizowanym podmiotom, jednak wszyscy uczestnicy procesu podlegają nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego. Konieczność posiadania stosownych zezwoleń oraz działanie w określonych ramach prawnych ma na celu eliminację z rynku firm stosujących nieetyczne i nieprofesjonalne metody.

Kluczowym elementem zmian jest wprowadzenie obowiązku działania zgodnie z zasadami uczciwości, dobrej wiary i profesjonalizmu. Ustawodawca wyraźnie zakazał stosowania działań, które mogą zostać uznane za nękanie dłużnika lub wprowadzanie go w błąd. Wszystkie komunikaty kierowane do konsumenta muszą być przejrzyste, a kontakt prowadzony z zachowaniem przepisów prawa.

Rzecznik z realną siłą działania

Zgodnie z nowelizacją, jeżeli konsument złoży reklamację dotyczącą działań firmy windykacyjnej i nie uzyska zadowalającej odpowiedzi, może zwrócić się o pomoc do Rzecznika Finansowego. Co ważne, interwencja Rzecznika odbywa się na tych samych zasadach, jakie stosowane są w relacjach z bankami czy towarzystwami ubezpieczeniowymi. To oznacza, że ochrona konsumenta jest spójna i niezależna od tego, kto aktualnie zarządza jego długiem.

W ramach nowych kompetencji Rzecznik może nie tylko prowadzić mediacje i interwencje, ale również występować przed sądami jako reprezentant interesu publicznego. W przypadkach rażącego naruszenia praw konsumenta ma także możliwość samodzielnego wszczynania postępowań sądowych oraz składania skarg nadzwyczajnych.

Transparentność jako nowy standard

Wśród obowiązków nałożonych na firmy windykacyjne szczególne znaczenie ma konieczność pełnej transparentności wobec konsumenta. Osoba zadłużona musi być poinformowana, kto aktualnie zarządza jej zobowiązaniem, jakie procedury obowiązują w zakresie reklamacji, gdzie zgłaszać skargi oraz jak przebiega cały proces odzyskiwania należności.

Aby ułatwić dostęp do tych informacji, Rzecznik Finansowy opublikował na swojej stronie internetowej zestaw dedykowanych formularzy, dzięki którym konsumenci mogą zgłaszać wnioski o pomoc lub formalne interwencje. To narzędzie staje się szczególnie cenne w przypadku osób starszych lub mniej obeznanych z funkcjonowaniem rynku finansowego.

Szerokie spektrum ochrony

Choć nowe przepisy koncentrują się na kwestii wierzytelności kredytowych, warto podkreślić, że Rzecznik Finansowy odgrywa znacznie szerszą rolę. Oprócz wsparcia kredytobiorców, instytucja ta chroni interesy klientów w sporach dotyczących ubezpieczeń, usług bankowych, produktów emerytalnych oraz instrumentów finansowych.

W praktyce oznacza to, że konsument zmagający się z nieuczciwymi praktykami instytucji finansowej może uzyskać pomoc na wielu polach. Rzecznik może przystąpić do toczącego się postępowania sądowego jako dodatkowa strona, a w uzasadnionych przypadkach – zainicjować takie postępowanie. Tym samym konsument zyskuje nie tylko wsparcie merytoryczne, ale również realnego sojusznika w dochodzeniu swoich praw.

Potrzeba nadzoru i ewaluacji

Ministerstwo Finansów deklaruje, że nie spocznie na wprowadzeniu nowelizacji. Przedstawiciele resortu zapowiadają monitorowanie skutków działania nowych przepisów, zwracając szczególną uwagę na praktyczne aspekty wdrażania reformy. Celem ma być eliminacja nieuczciwych praktyk i doskonalenie systemu ochrony konsumentów. Jeśli zajdzie taka potrzeba, nie wyklucza się kolejnych nowelizacji.

Choć nowe regulacje nie dotyczą programu wakacji kredytowych, który działa jako niezależny mechanizm wsparcia dla osób mających chwilowe trudności finansowe, to uzupełniają go w ważnym zakresie. Dzięki nim osoby z zadłużeniem mogą liczyć na wsparcie nie tylko w zakresie odroczenia płatności, ale także ochrony przed nadużyciami ze strony firm windykacyjnych.

Nadzieja dla dłużników

Eksperci rynku finansowego podkreślają, że zmiany w prawie były konieczne i długo wyczekiwane. W dobie rosnącej liczby cesji wierzytelności brak odpowiednich narzędzi ochrony konsumenta prowadził do licznych nadużyć. Teraz sytuacja się zmienia. Jak zauważają specjaliści, „nowelizacja ustawy wprowadza bardziej zrównoważony system, w którym kredytobiorcy nie są pozostawieni sami sobie w starciu z profesjonalnymi podmiotami specjalizującymi się w odzyskiwaniu należności”.

Nowe prawo w praktyce może przynieść oddech tym, którzy czuli się dotąd bezsilni wobec brutalnych metod odzyskiwania długów. Dziś, mając po swojej stronie instytucję z realnymi uprawnieniami, zyskują możliwość nie tylko obrony, ale również aktywnego dochodzenia sprawiedliwości.