To bat na kierowców. Mandaty od 2000 zł, a to dopiero początek kłopotów

Główny Inspektorat Transportu Drogowego (GITD) planuje rozszerzenie systemu CANARD (Centrum Automatycznego Nadzoru nad Ruchem Drogowym) o nowe urządzenia monitorujące zachowania kierowców na skrzyżowaniach oraz przejazdach kolejowo-drogowych. Celem jest zwiększenie bezpieczeństwa i redukcja liczby wykroczeń drogowych.

Monitoring przejazdów kolejowych

Obecnie w Polsce funkcjonuje pięć zestawów automatycznego wykrywania wykroczeń na przejazdach kolejowych. W 2024 roku najwięcej naruszeń zarejestrowano w Radomsku na ul. Piłsudskiego, gdzie odnotowano 5870 przypadków, co przekłada się na średnio 16 zdjęć dziennie. Planowane jest uruchomienie kolejnych pięciu takich systemów w następujących lokalizacjach:

• Wymysłowo (woj. wielkopolskie) – droga nr 15
• Barwałd Dolny (woj. małopolskie) – droga nr 52
• Większyce (woj. opolskie) – droga nr 45
• Łąkociny (woj. wielkopolskie) – droga nr 36
• Piaski (woj. wielkopolskie) – droga nr 11

Mandat za niezgodne z przepisami pokonanie przejazdu kolejowo-drogowego wynosi 2000 zł oraz 15 punktów karnych. W przypadku recydywy, czyli popełnienia tego samego wykroczenia w ciągu dwóch lat, kara finansowa wzrasta do 4000 zł.

Przepisy dotyczące przejazdów kolejowych

Wielu kierowców nie jest świadomych szczegółowych przepisów dotyczących zachowania na przejazdach kolejowych, co prowadzi do niezamierzonych naruszeń. Zgodnie z art. 28 Prawa o ruchu drogowym:

„Kierującemu pojazdem zabrania się objeżdżania opuszczonych zapór lub półzapór oraz wjeżdżania na przejazd, jeżeli opuszczanie ich zostało rozpoczęte lub podnoszenie nie zostało zakończone.”

Oznacza to, że nawet jeśli pociąg już przejechał, ale zapory nie zostały całkowicie podniesione, wjazd na przejazd jest zabroniony. Należy poczekać, aż zapory będą w pełni podniesione, a czerwone światła sygnalizacyjne przestaną migać.

Kontrola wjazdu na czerwonym świetle na skrzyżowaniach

Rozbudowa systemu CANARD obejmuje również montaż dziesięciu nowych zestawów do wykrywania wjazdu na skrzyżowanie przy czerwonym świetle. Planowane lokalizacje tych urządzeń to:

• Nekla (woj. wielkopolskie) – droga nr 92, skrzyżowanie z ul. Dworcową i Powstańców Wielkopolskich
• Tczew (woj. pomorskie) – droga nr 91, skrzyżowanie al. Solidarności, Jagiellońskiej i Wojska Polskiego
• Malbork (woj. pomorskie) – droga nr 22, skrzyżowanie al. Rodła z ul. 17 Marca
• Wolsztyn (woj. wielkopolskie) – droga nr 32, skrzyżowanie z ul. Powstańców Wielkopolskich
• Kożuszki-Parcele (woj. mazowieckie) – droga nr 92
• Ołtarzew (woj. mazowieckie) – droga nr 92, skrzyżowanie z ul. Ceramiczną i Umiastowską
• Targowisko (woj. małopolskie) – droga nr 94, skrzyżowanie z drogą wojewódzką nr 963
• Czeladź (woj. śląskie) – droga nr 94, skrzyżowanie ul. Będzińskiej i Handlowej
• Kościelna Wieś (woj. wielkopolskie) – droga nr 12, skrzyżowanie z ul. Ostrowską i Kościelną
• Wojkowice Kościelne (woj. śląskie) – droga nr 86, skrzyżowanie z ul. Zawodzie

Systemy te mają na celu rejestrowanie kierowców, którzy wjeżdżają na skrzyżowanie po zapaleniu się czerwonego światła. Według GITD zdjęcie wykonywane jest tylko wtedy, gdy pojazd wjedzie na skrzyżowanie później niż dwie sekundy po zapaleniu się czerwonego światła.

Kary za wjazd na czerwonym świetle

Za wjazd na skrzyżowanie przy czerwonym świetle grozi mandat w wysokości 500 zł oraz 15 punktów karnych. W przypadku recydywy mandat wzrasta do 2000 zł, a liczba punktów karnych pozostaje na poziomie 15. Dla wielu kierowców oznacza to ryzyko utraty prawa jazdy, zwłaszcza jeśli mają już inne wykroczenia na swoim koncie.

GITD planuje, że wszystkie urządzenia będą działać do połowy 2026 roku, a ich odbiór ma nastąpić najpóźniej do końca lutego 2026 r. Koszt montażu systemów na przejazdach kolejowych wynosi 2 mln zł, natomiast systemy na skrzyżowaniach pochłoną 10,8 mln zł. Po zakończeniu rozbudowy CANARD będzie obejmował nadzorem 60 skrzyżowań i 10 przejazdów kolejowych.

Czy nowe systemy poprawią bezpieczeństwo?

Zdania wśród kierowców są podzielone. Część z nich uważa, że nowe systemy są potrzebne, aby zmniejszyć liczbę niebezpiecznych incydentów na drogach. Inni natomiast obawiają się, że mogą działać bardziej jako „pułapki” na kierowców.

Jak wskazuje raport Europejskiej Rady Bezpieczeństwa Transportu (ETSC), w Polsce w 2023 roku doszło do 167 wypadków na przejazdach kolejowych, w wyniku których zginęło 40 osób, a 50 zostało ciężko rannych. Większość z tych zdarzeń wynikała z ignorowania sygnałów ostrzegawczych lub nieprawidłowego wjazdu na przejazd.

Jeśli chodzi o wjazdy na skrzyżowania przy czerwonym świetle, raport Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego wskazuje, że w 2023 roku doszło do ponad 1200 wypadków spowodowanych nieprzestrzeganiem sygnalizacji świetlnej, co stanowiło 8% wszystkich wypadków w Polsce.