SMS-y z RCB w całym kraju. Na granicy Polski zatrzymano pierwsze osoby

Rządowe Centrum Bezpieczeństwa rozesłało do obywateli alert z informacją o tymczasowym przywróceniu kontroli na granicach z Niemcami i Litwą. W wiadomości podkreślono, by podróżni mieli ze sobą dowód osobisty lub paszport i byli gotowi na kontrolę dokumentów. Alert pojawił się w formie SMS-a i miał na celu przygotowanie obywateli na zmiany organizacyjne oraz uniknięcie nieporozumień na przejściach granicznych. Była to także forma prewencyjnego informowania społeczeństwa o działaniach państwa w związku z bezpieczeństwem narodowym.

Rozbudowane kontrole na zachodzie kraju

Najwięcej punktów kontrolnych funkcjonuje na granicy z Niemcami. Na tym odcinku utworzono aż 52 punkty kontroli, w tym 16 o stałym charakterze. Szczególnie aktywne działania podjęto w województwie zachodniopomorskim – posterunki ustawiono m.in. w Osinowie Dolnym (przejście Hohenwutzen), Krajniku Dolnym (Schwedt), Gryfinie (Mescherin) i Lubieszynie (Linken).

Wojewoda zachodniopomorski Adam Rudawski podkreślił, że priorytetem jest nie tylko zapobieganie nielegalnemu przekraczaniu granicy, ale również zachowanie płynności ruchu. – Codziennie w naszym regionie granicę przekracza około 14 tysięcy osób, głównie pracowników dojeżdżających do pracy. Musimy im to umożliwić – stwierdził.

Współpraca służb i potężne zaangażowanie kadrowe

W działania zaangażowano tysiące funkcjonariuszy. Jak podkreślił wiceminister spraw wewnętrznych Wiesław Szczepański, tylko 7 lipca na granicach pracowało 800 strażników granicznych, 300 policjantów, 500 żołnierzy WOT i 200 żandarmów wojskowych. – Skala działań jest bezprecedensowa. To operacja zakrojona na szeroką skalę – wskazał.

Na samym Pomorzu Zachodnim Straż Graniczna dysponuje 182 funkcjonariuszami. Do ich wsparcia oddelegowano 123 policjantów i 100 żandarmów. W rezerwie gotowość utrzymuje 200 żołnierzy Wojsk Obrony Terytorialnej.

Nowe zasady dla podróżnych – dokumenty i organizacja ruchu

Kontrole graniczne mogą być prowadzone w sposób mobilny lub punktowy. Każdy podróżny powinien mieć przy sobie ważny dowód osobisty lub paszport – aplikacja mObywatel nie wystarcza do przekroczenia granicy. Straż Graniczna korzysta z mobilnych urządzeń do weryfikacji tożsamości, a także kontroluje pojazdy.

Na głównych przejściach granicznych – m.in. w Lubieszynie (DK10), Kołbaskowie (A6), Rosówku (DK13) i Krajniku Dolnym (DK26) – wprowadzono nowe zasady ruchu. Ustawiono znaki ograniczające prędkość i wprowadzono zmiany organizacyjne, mające na celu utrzymanie płynności. – Nie spodziewamy się korków, ale jesteśmy przygotowani, by reagować na ewentualne utrudnienia – zapewnił Łukasz Lendner z GDDKiA.

Pogranicze z Litwą również pod obserwacją

Na granicy z Litwą powołano 13 punktów kontrolnych. W trzech z nich – Budzisku, Ogrodnikach i kolejowych Trakiszkach – kontrole prowadzone są przez całą dobę. Pozostałe dziesięć punktów działa w trybie doraźnym, głównie dla lokalnych mieszkańców i rolników.

Funkcjonariusze Podlaskiego Oddziału Straży Granicznej wspierani są przez 1. Podlaską Brygadę Obrony Terytorialnej, Policję, Inspekcję Transportu Drogowego, Krajową Administrację Skarbową oraz żandarmerię.

Już pierwszego dnia zatrzymano obywatela Estonii, który przewoził czterech nielegalnych migrantów, prawdopodobnie z Afganistanu. To dowód, że decyzja o kontroli była zasadna – wskazał wojewoda podlaski Jacek Brzozowski.

Zmiany na drogach i bezpieczeństwo uczestników ruchu

Na drodze ekspresowej S61 w Budzisku oraz na DK16 w Ogrodnikach ograniczono prędkość do odpowiednio 40 i 30 km/h. Miejsca kontroli są wyraźnie oznaczone i wyposażone w tymczasową infrastrukturę: kontenery, strefy buforowe, tablice informacyjne i punkty kontroli dokumentów.

Ważnym elementem jest selektywność działań. Minister Tomasz Siemoniak zaznaczył, że kontrole mają być prowadzone z szacunkiem dla obywateli, bez zbędnych utrudnień. – Kontrole są wyrywkowe. Nie chodzi o to, by każdy był zatrzymywany, lecz by wyłapywać osoby stwarzające zagrożenie – powiedział.

Unijny kontekst – wzrost liczby kontroli wewnętrznych w UE

Przywrócenie kontroli granicznych nie jest działaniem wyłącznie polskim. Od 2015 roku Austria prowadzi kontrole na granicy z Węgrami i Słowenią. Niemcy od 2023 roku kontrolują przejścia z Polską, Czechami i Szwajcarią. Kraje UE coraz częściej korzystają z możliwości przewidzianych w Kodeksie Granicznym Schengen.

Premier Donald Tusk poinformował, że decyzja o kontrolach obowiązuje na razie do 5 sierpnia, ale jeśli zajdzie taka potrzeba – zostanie przedłużona. Celem jest skuteczna ochrona interesu publicznego.

– Widzimy, że nielegalna migracja staje się coraz większym wyzwaniem. Naszym obowiązkiem jest reagować z wyprzedzeniem, a nie dopiero w obliczu kryzysu – podkreślił Tusk.