Zmiany w przepisach. Przekroczyłeś prędkość? Nie ruszysz przez pół godziny

W założeniu kara czasowa nie zastępowałaby grzywny czy punktów karnych, ale funkcjonowałaby jako czwarty rodzaj mandatu. Czas trwania przymusowego zatrzymania byłby zależny od skali przekroczenia prędkości:

• poniżej 16 km/h – 10 minut,
• od 16 do 30 km/h – 15 minut,
• od 31 do 50 km/h – 20 minut,
• powyżej 51 km/h – 30 minut.

Zatrzymanie nie obejmowałoby czasu samej kontroli ani momentu wystawiania mandatu. „Kierowcy przekraczający prędkość zazwyczaj tłumaczą się pośpiechem. Przymusowy postój miałby niwelować potencjalny zysk czasowy z nadmiernej prędkości – czego nie osiąga się przy obecnym systemie karania finansowego” – zaznaczają autorzy petycji.

Co obecnie grozi kierowcy za wykroczenia?

Zgodnie z aktualnym prawem, kierowcy mogą otrzymać trzy typy mandatów:

• gotówkowy – stosowany wobec cudzoziemców lub osób bez stałego adresu w Polsce, płacony na miejscu,
• kredytowany – wręczany z 7-dniowym terminem zapłaty,
• zaoczny – wydawany, gdy sprawca nie został zatrzymany, ale jest znany z tożsamości.

Odmowa przyjęcia mandatu lub brak opłaty w terminie skutkuje skierowaniem sprawy do sądu, gdzie poza grzywną można otrzymać również obowiązek pokrycia kosztów procesu.

Eksperci parlamentarni mają zastrzeżenia

Biuro Ekspertyz i Oceny Skutków Regulacji Kancelarii Sejmu negatywnie oceniło przedstawioną petycję. W uzasadnieniu podkreślono kilka istotnych braków:

• nieprecyzyjnie określone warunki wystawiania mandatu czasowego,
• brak informacji o konsekwencjach odmowy jego przyjęcia,
• niejasne zasady nadzoru nad kierowcą w czasie odbywania kary,
• brak wskazania procedury uchylenia decyzji.

O dalszym losie propozycji zdecyduje Komisja ds. Petycji.

Grzywny i punkty karne pozostają bez zmian

Projekt nie przewiduje zmiany aktualnych taryfikatorów. Stawki, obowiązujące od 2022 roku, są następujące:

• do 10 km/h – 50 zł,
• 11–15 km/h – 100 zł,
• 16–20 km/h – 200 zł,
• 21–25 km/h – 300 zł,
• 26–30 km/h – 400 zł,
• 31–40 km/h – 800 zł (1600 zł przy recydywie),
• 41–50 km/h – 1000 zł (2000 zł przy recydywie),
• 51–60 km/h – 1500 zł (3000 zł przy recydywie),
• 61–70 km/h – 2000 zł (4000 zł przy recydywie),
• powyżej 70 km/h – 2500 zł (5000 zł przy recydywie).

Punkty karne naliczane są w zależności od skali wykroczenia – od 1 do 15. Limit wynosi 20 punktów dla młodych kierowców i 24 punkty dla pozostałych. Po roku punkty wygasają automatycznie, a istnieje możliwość ich redukcji o 6 poprzez odpłatny kurs reedukacyjny, dostępny raz na pół roku dla osób, które mają prawo jazdy co najmniej rok i nie przekroczyły limitu.

Kiedy pouczenie zamiast mandatu?

Nie wszystkie wykroczenia kończą się mandatem. Policjant może zdecydować się na pouczenie, jeśli uzna, że przewinienie było mało szkodliwe społecznie i nie stwarzało zagrożenia. Nie ma takiej możliwości, jeśli przepis przewiduje środek karny, taki jak: zakaz prowadzenia pojazdów, przepadek przedmiotów czy obowiązek naprawienia szkody.

Rząd planuje zaostrzenie przepisów

Równolegle do tej propozycji trwają prace nad poważniejszą nowelizacją przepisów drogowych. Planowane zmiany zakładają:

• do 5 lat więzienia za organizację nielegalnych wyścigów i „driftowanie”,
• do 10 lat więzienia za spowodowanie śmierci lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu,
• grzywnę co najmniej 10 000 zł za utrudnianie ruchu w czasie nielegalnych zgromadzeń,
• możliwość przepadku pojazdu nawet przy trzeźwym kierowcy,
• dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów dla recydywistów,
• wyższe dolne granice kar pieniężnych i świadczeń.

Statystyki są alarmujące

W 2024 roku na polskich drogach wydarzyło się 21 519 wypadków, czyli o 3% więcej niż w 2022 roku. Zginęło 1896 osób, a 24 782 zostały ranne, z czego aż 7796 doznało ciężkich obrażeń. Kolizji było 390 580 – o 7% więcej niż dwa lata wcześniej. Dane te pokazują, że obecny system karania nie przynosi oczekiwanych rezultatów. Główna przyczyna zdarzeń? Nadmierna prędkość.

Nowe podejście do dyscyplinowania kierowców?

Czas, nie pieniądze – tak można streścić sens nowej propozycji. Choć projekt przymusowego postoju wzbudza wątpliwości, nie da się zaprzeczyć, że wymuszenie pauzy może bardziej oddziaływać na kierowców niż kolejny mandat finansowy.