W związku z dynamiczną sytuacją międzynarodową i rosnącym zagrożeniem ze strony Rosji, Polska zdecydowała się nadać nowy kierunek wykorzystaniu środków europejskich. Zgodnie z decyzją Komisji Europejskiej i konkluzjami Rady Europejskiej z marca 2025 roku, państwa członkowskie powinny wzmacniać swoją odporność i zdolności obronne.
„Przeniesienie 30 mld zł w ramach środków europejskich na rzecz Funduszu Bezpieczeństwa i Obronności to jest sprawa absolutnie priorytetowa” – zadeklarował wicepremier i minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz.
Minister funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz podkreśliła innowacyjność polskiego rozwiązania: „Polska to pierwszy kraj w Unii Europejskiej, który wprowadza Fundusz Bezpieczeństwa i Obronności w ramach KPO. Już wiem, że są kolejne państwa, które chcą iść w nasze ślady. To fundusz inwestycyjny, a nie zakupowy”.
Komitet steruje miliardami
Rząd powołał specjalny Komitet Sterujący, który odpowiada za wyznaczanie i nadzór nad realizacją celów inwestycyjnych. Uchwała Rady Ministrów z 28 marca 2025 r. określa skład komitetu, który współtworzą: wicepremier i minister obrony, minister funduszy i polityki regionalnej, a także ministrowie aktywów państwowych, cyfryzacji, infrastruktury, rozwoju i technologii, spraw wewnętrznych oraz pełnomocnik rządu ds. infrastruktury energetycznej.
BGK z nową spółką celową
Za realizację inwestycji odpowiedzialna będzie nowa spółka celowa powołana przy Banku Gospodarstwa Krajowego. „Tworzymy specjalną spółkę celową w BGK, która wraz z bankiem będzie finansować budowę schronów, dróg i innej infrastruktury podwójnego zastosowania. Będzie też mogła dokonywać wkładów kapitałowych np. w polskie firmy wypracowujące technologie obronne” – poinformowała minister Pełczyńska-Nałęcz.
Fundusz zostanie zasilony kwotą ponad 5,5 miliarda euro i będzie działał także po 2026 roku. Środki będą przekazywane w formie niskooprocentowanych pożyczek, częściowo umarzalnych kredytów oraz inwestycji kapitałowych.
Schrony, drogi, cyberochrona
Zakres działań funduszu obejmuje budowę nowoczesnych schronów, rozwój infrastruktury transportowej i wsparcie dla firm technologicznych produkujących rozwiązania z zakresu obronności. Wsparcie otrzymają też badania naukowe w dziedzinie bezpieczeństwa.
„Będą to dodatkowe pieniądze dla przemysłu obronnego, dla obrony cywilnej na budowę schronów. Będą to dodatkowe pieniądze na tzw. research development, czyli na badania w obszarze technologii wojskowych. Będą to wreszcie technologie dual use, czyli te, które są do zastosowania na czas wojny i na czas pokoju” – powiedział marszałek Sejmu Szymon Hołownia.
Ważnym komponentem funduszu będzie także rozwój cyberbezpieczeństwa – uznawanego za kluczowy element odporności narodowej.
Uruchomienie jesienią
Pierwsze działania w ramach Funduszu Bezpieczeństwa i Obronności rozpoczną się w III kwartale 2025 r. BGK opublikuje nabory, przyjmie wnioski i podpisze pierwsze kontrakty. Równolegle uchwalona zostanie ustawa regulująca funkcjonowanie funduszu. „Pieniądze z FBiO mają iść na ochronę ludności, infrastruktury krytycznej oraz modernizację przemysłu” – zapowiedziała minister Pełczyńska-Nałęcz.
Samorządy chcą sięgnąć po wsparcie
Lokalne władze z zainteresowaniem obserwują powstawanie funduszu. „Będziemy myśleć o tym, żeby np. w okolicy szpitala wybudować miejsce schronienia, takie, gdzie ewentualnie można by było w sposób bezpieczny ewakuować szpital i chorych. W tej chwili powstaje fundusz obrony narodowej i chcielibyśmy do niego aplikować” – oświadczył starosta łęczycki Janusz Mielczarek.
Samorządy mają jednak wątpliwości co do zasad wsparcia. Czy będą musiały zapewnić wkład własny? Czy otrzymają dotacje, czy jedynie pożyczki? Odpowiedzi mają zostać doprecyzowane przy wdrażaniu funduszu.
Dziesięć miliardów złotych rocznie na bezpieczeństwo
Nowa ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej, obowiązująca od stycznia 2025 r., nakłada na państwo obowiązek przeznaczania co najmniej 0,3 proc. PKB rocznie na cele związane z ochroną ludności – czyli około 10 miliardów złotych. Właściciele i zarządcy obiektów ochronnych będą mogli ubiegać się o pokrycie do 80 proc. kosztów modernizacji i dostosowania tych obiektów.
Źródłem finansowania będzie nie tylko budżet państwa – fundusz zasilać będą również państwowe spółki, które mają obowiązek przeznaczać na ten cel co najmniej 3 proc. swoich przychodów.
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.