Na świat przyszła 15 lipca 1912 roku w Warszawie i chociaż w latach 80. wyemigrowała do Stanów Zjednoczonych, to mając 100 lat, wróciła do swojego kraju. Jadwiga Żak-Stewart, obecnie przebywa w domu seniora w Łodzi i niespełna miesiąc temu obchodziła swoje 112 urodziny. Kobieta w pewnym momencie swego życia mieszkała także w Piotrkowie. Za granicę miała wyjechać w ślad za swoimi dziećmi. O 112-latkę zapytaliśmy Wacława Jana Kroczka, badacza długowieczności z instytutu Gerontology Research Group, który odwiedził Jadwigę Żak-Stewart z okazji jej urodzin.
- Historia życia pani Jadwigi jest wyjątkowa, bo to pierwszy raz, kiedy spotkałem się z takim przypadkiem, kiedy ktoś wyemigrowawszy do Stanów Zjednoczonych, wrócił w wieku 100 lat do Polski. To była jej decyzja, w 2012 roku chciała ten ostatni etap życia spędzić w Polsce. Przez cztery lata mieszkała sama, a potem przeniosła się do domu seniora, w którym obecnie mieszka – opowiada badacz.
Jadwiga Żak-Stewart była dwukrotnie zamężna. Z pierwszego małżeństwa ze Stefanem narodziło się dwóch synów - Roman i Czarek. Pierworodny syn zmarł w USA, jednak został pochowany w Łodzi.
- Chce spocząć z synem Romkiem, na Dołach. Jej mąż Stefan umarł zanim wyjechała do USA. Jest pochowany w Piotrkowie Trybunalskim - mówiła Barbara, synowa pani Jadwigi w rozmowie z Dziennikiem Łódzkim.
Kobieta, mimo bagażu doświadczeń w wieku 112 lat sama spaceruje i jest towarzyska.
- Pani Jadwiga jest przykładem fenomenalnego zdrowia i fenomenalnej sprawności jak na jej budzący podziw wiek. Jest niewiele takich osób, które po przekroczeniu 110 roku życia nie tylko w pełni świadomie uczestniczą w życiu społecznym, rodzinnym, towarzyskim, ale też cechują się tak wysokim poziomem sprawności – mówi Wacław Jan Kroczek.
Chociaż wg bazy PESEL obecnie jest najstarszą Polką, to aby oficjalnie to potwierdzić, wiek Jadwigi Żak-Stewart musi być zweryfikowany. Taką walidację prowadzi Gerontology Research Group. Jest to instytut, który od blisko 20 lat jest konsultantem i partnerem dla Księgi Rekordów Guinessa i skupia się na badaniu procesów starzenia.
- Nie można jeszcze pani Jadwigi ująć w światowej bazie danych osób powyżej 110 lat, którą prowadzi Gerontology Research Group (GRG) – informuje Wacław Jan Kroczek z instytutu.
Aktualnie w bazie widnieje 31 nazwisk z Polski - jest to 30 kobiet i jeden mężczyzna. Do potwierdzenia wieku potrzebne są trzy dokumenty, z różnych okresów życia. W przypadku łodzianki znaleziono materiały ze środkowego i późnego etapu. Kiedy uda się znaleźć dokument z wczesnego etapu życia, Jadwiga Żak-Stewart oficjalnie zostanie najstarszą Polką. Na świecie zaś, wg bazy GRG najdłużej żyjącą osobą była Jeanne Calment. Kobieta urodziła się we Francji w 1875 roku. Zmarła w wieku 122 lat, w 1997 roku. Najstarszy mężczyzna w historii ze zweryfikowanym wiekiem to Jiroemon Kimura z Japonii, który urodził się w 1897 roku. Japończyk zmarł mając 116 lat, w 2013 roku.
Sekret długowieczności
Gerontology Research Group zajmuje się badaniem i potwierdzaniem wieku potencjalnych osób długowiecznych na świecie. Wacław Jan Kroczek z GRG podzielił się z nami informacjami na temat sekretów długowieczności.
- Zawsze w życiu społeczeństw tradycyjnych istniał mit długowieczności najstarszej osoby, mieszkanki czy mieszkańca wioski. Natomiast nigdy nauka nie stwarzała możliwości i narzędzi, by tę długowieczność poddać analizie naukowej pod kątem demograficznym, społecznym, medycznym, aż do czasów współczesnych – informuje badacz.
Nie jest to jednak takie proste. Nie wystarczy, że dana osoba twierdzi, iż ma ponad sto lat. Wiek ten musi być potwierdzony metodą naukową.
- Podstawą do wszelkich dalszych rozważań jest naukowa weryfikacja wieku osób długowiecznych. Żeby prawidłowo uznać wiek danej osoby, wedle współczesnych standardów walidacyjnych zatwierdzonych w 2010 roku przez belgijskiego demografa dr Michela Poulaina. Potrzebne są trzy dowody z różnych okresów życia danej osoby. Z okresu wczesnego obejmującego pierwsze 20 lat życia, z okresu środkowego – najczęściej akt ślubu i dokument z późnego okresu życia, który rozwiewa wątpliwości co do identyfikacji danej osoby – mówi Wacław Jan Kroczek.
Cechy wspólne superstulatków
Specjalista z Gerontology Research Group wymienił też cechy wspólne, jakimi odznaczają się osoby szczególnie długowieczne, czyli te żyjące powyżej 110 lat. Są to odporność na stres, zjawisko wzrostu potraumatycznego, stabilne relacje rodzinne oraz hobby. Wzrost potraumatyczny to, jak czytamy w artykule Katarzyny Konczelskiej z SWPS Uniwersytetu Humanistycznospołecznego, "doświadczenie pozytywnej zmiany, która pojawia się w następstwie zmagania się jednostki z trudnymi bądź traumatycznymi wydarzeniami życiowymi". Wacław Jan Kroczek popiera wymienione cechy przykładami.
- Aleksandra Dranka ze wsi Harklowa, która żyła w latach 1903-2014, zwykła mawiać zawsze, że „nie warto się niczym stresować, bo zawsze jakoś to będzie”. W jej życiu zawsze jakoś to było. Mowa tu o osobie, która przeżyła dwie wojny światowe, próbę porwania, choroby dzieci czy bombardowanie domu - opowiada Kroczek.
Jak się okazuje były osoby długowieczne, które swoje hobby wykonywały właściwie do ostatnich dni.
- Pani Wanda Szajowska była pianistką. Do 111 roku życia grała na pianinie. Ostatni koncert zagrała dla gości zgromadzonych pod jej oknem, gdyż były to lata pandemii. Niesamowite, bo to pierwszy raz, kiedy 111-letnia osoba grała na pianinie – mówi badacz - Innym przykładem jest Henryk Kozubski zwany wielickim Chagallem. Przeżył 109 lat, będąc najstarszym mężczyzną województwa małopolskiego. Malował niemalże do końca. W wieku 106 lat odbył się wykład, w którym on do pełnej sali zgromadzonych opowiadał o swojej pasji – malarstwie.
Ponadto ważnym czynnikiem w osiąganiu długowieczności jest aktywność fizyczna.
- Badania wskazują, że dla osiągnięcia długowieczności aktywność fizyczna jest ważna, ale nie ekstremalna. Spacery, jazda na rowerze, codzienna, rutynowa aktywność fizyczna, oczywiście dostosowana do wieku. Trzeba tę aktywność stopniowo zmniejszać tak, by nie stanowiła nadmiernego obciążenia, ale by były regularnym ćwiczeniem – mówi Wacław Jan Kroczek.
Dla osób długowiecznych ważny jest poziom radości każdego dnia. Dlatego warto starać się zwiększać ich komfort i jakość życia codziennego. Teraz pozostaje nam czekać na weryfikację, abyśmy mogli oficjalnie nazywać Jadwigę Żak-Stewart najstarszą Polką.
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.