Huta Hortensja nazwę, pod którą zasłynęła, otrzymała dopiero w roku 1907. Nazwano ją tak na cześć córki właściciela Emila Haeblera, przedsiębiorca pochodzącego z Saksonii. W 1907 r. hutę zakupiło Belgijskie Towarzystwo Akcyjne pod nazwą Przemysłowo-Handlowe Towarzystwo Akcyjne Dawnych Przedsiębiorstw Emila Haeblera. Po II wojnie światowej huta została upaństwowiona i działała pod nazwą Huta Szkła Gospodarczego "Hortensja". Swoje wyroby eksportowała do 120 krajów.
Najbardziej znane i poszukiwane są wyroby Hortensji wytwarzane w okresie międzywojennym, gdy Hortensja wytwarzała eleganckie szkło dmuchane i prasowane w modnych formach stylu art déco. W hucie powstawała także tak zwana galanteria szklana wykańczana szlifem. Z piotrkowskiej huty w świat trafiały wazony, popielniczki, cukiernice, karafki z kompletem kieliszków czy dzbanki ze szklankami, a także efektowne garnitury toaletowe.
Huta Szkła Gospodarczego Hortensja istniała w latach 1889–2004 w Piotrkowie Trybunalskim. Produkowano tu wyroby ze szkła dmuchanego i szkła prasowanego. Stosowano szkło sodowo-potasowe uszlachetnione barem. Dla Hortensji pracowali tacy projektanci jak Janusz Kazanecki, Stanisław Kowalczyk, Wiesław Sawczuk, Andrzej Tkaczyk, Krystyna Tkaczyk, Barbara Urbańska-Miszczyk.
Huta zaczynała jako fabryka cylindrów do lamp naftowych powstała w budynkach dawnej wytwórni cukierków. Początkowo zatrudniała 60 robotników. W latach 70. XX wieku w hucie zatrudnionych było ponad 2000 osób.
W początkowych latach istnienia, przed I wojną światową, huta Hortensja produkowała szkło oświetleniowe oraz szklaną galanterię. W czasie wojny produkcja została ograniczona, a następnie wstrzymana. Po I wojnie światowej została rozbudowana – w 1921 r. zatrudniała już około 500 robotników.
Produkowała eleganckie szkło dmuchane i prasowane w modnych formach stylu art déco. Styl ten pojawił się w latach dwudziestych XX wieku. Jego cechami charakterystycznymi były: operowanie najprostszymi środkami wyrazu, takimi jak: surowe, kubiczne formy, symetria, zmultiplikowane dekoracje, gra kolorów i płaszczyzn. Za swoje wyroby otrzymywała liczne nagrody międzynarodowe.
Właściciele huty Haeblerowie, sympatyzujący z hitlerowcami, przed wybuchem II wojny światowej, opuścili Piotrków. W czasie wojny fabryka znajdowała się pod zarządem niemieckim. Po wojnie została upaństwowiona.
W piotrkowskiej Hortensji powstawały wyrobu ze szkła prasowanego, jakie zostało wynalezione w 1820 roku w Stanach Zjednoczonych i tam wprowadzone na szerszą skalę do produkcji. Pozwalało to wytwarzać niedrogie szklane naczynia.
Produkcja wyrobów szklanych tą metodą polegała na napełnieniu drewnianej lub metalowej formy rozgrzaną płynną masą szklaną, pobraną przez nabieracza z pieca szklarskiego, a następnie na kształtowaniu jej przez prasiarza za pomocą opuszczanego do wnętrza formy tłoka. Wtedy to jednocześnie naczynie zyskiwało nie tylko kształt, ale i dekorację, jeśli wewnętrzna strona formy pokryta była wyrzeźbionym wzorem.
Wytwarzanie szkła prasowanego były dużo prostsze od wydmuchiwania ręcznego i nie wymagały od posługujących się nimi hutników wysokich kwalifikacji i dużego nakładu pracy, a wykorzystywanie tych samych form umożliwiało seryjność produkcji.
Dużym uznaniem szkło prasowane cieszyło się w dwudziestoleciu międzywojennym. Bogatą ofertę wyrobów wytwarzanych tą metodą oferowała właśnie piotrkowska Hortensja. W okresie międzywojennym była jedną z najbardziej znanych w Polsce firm produkujących szkło prasowane, zwane też szkłem amerykańskim lanym.
Najczęściej to naczynia o tradycyjnych formach i zdobieniach, naśladujące szkła szlifowane, ale oprócz nich są i takie, które cechują się nowatorskimi rozwiązaniami. Hutę opuszczały wyroby masywne, grubościenne, ale o kształtach oszczędnych, prostych, zgeometryzowanych. Takie też były ich dekoracje, kanciaste, geometryczne, często polegające na kontrastowym zestawieniu powierzchni matowych i przezroczystych.
Przykładowym wyrobem ze szkła prasowanego, wyprodukowanym w hucie Hortensja, jest wazon o numerze wzoru 430. Wazon, wykonany z grubego bezbarwnego szkła, ma masywną czworoboczną podstawę o łukowato ukształtowanych krawędziach i rozchylający się ku górze korpus o owalnym przekroju. Boki korpusu ujęte są dwoma grubymi, przypominającymi uchwyty, wyższymi szklanymi pasami. Powierzchnia wazonu pokryta jest skośnymi puklami. W górnej jego części cztery pukle łukami łączą lewy bok i górną krawędź wylewu, w dolnej – siedem krótkich pukli łączy podstawę i prawy bok z górnymi puklami. Górna krawędź wazonu zdobiona jest ząbkowaniem.
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.